آلوپسی آره آتا یا ریزش موی سکه ای نوعی اختلال ریزش مو است که سیستم ایمنی بدن در آن نقش دارد. خانم ها و آقایان در هر سنی و از هر نژاد و قومیتی احتمال دارد دچار ریزش موی سکه ای شوند، به علاوه آلوپسی می‌تواند هر ناحیه‌ی موداری از بدن را درگیر کند. اصطلاح آلوپسی آره آتا زمانی به کار می‌رود که ریزش مو به صورت ناحیه‌های دایره‌ای یا بیضی شکل رخ دهد. ناهنجاری‌ها و مشکلات ناخن نیز غالبا در بیماران مبتلا به آلوپسی دیده می شود. این نوع مشکلات احتمال دارد فرورفتگی‌های کوچک نقطه‌ای روی ناخن، باریک شدن صفحه آن و در موارد نادر افتادن صفحه ناخن باشد.

دلایل و عوامل خطر آلوپسی

سیستم ایمنی بدن در صورت ابتلا به آلوپسی به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله می‌کند، دلایل این مقابله نابجا هنوز کاملاً مشخص نیست. فولیکول‌ها خوشبختانه قابلیت رویش مجدد مو را حفظ می‌کنند و ریزش موی سکه ای در اکثر موارد دائمی نیست.

عوارض دیگری نیز همراه با آلوپسی بروز می‌یابد که از آن جمله می‌توان به ویتیلیگو یا پیسی (ایجاد شدن لکه‌های سفید رنگ روی پوست)، التهاب غده تیروئید و کم خونی خطرناک (کم شدن تعداد گلبول‌ های قرمز به خاطر کمبود ویتامین B12) اشاره کرد.

در خانواده حدود ۲۰ درصد از بیماران مبتلا به آلوپسی سابقه ابتلا به این بیماری وجود دارد. به همین دلیل متخصصان بر این باوراند که برخی به لحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به آلوپسی می باشند. چنانچه یکی از بستگان نزدیک شخص دچار ریزش موی سکه ای باشد، احتمال ابتلا وی به این بیماری بالا خواهد بود. به علاوه اگر ریزش مو قبل از سی سالگی در میان اعضاء خانواده سابقه داشته باشد، احتمال ابتلا به آلوپسی باز هم بیشتر می شود.

نشانه های آلوپسی آره آتا

روی سر بیماران مبتلا به آلوپسی غالبا لکه‌های کچلی گرد و همواری وجود دارد که ظرف چند هفته ایجاد می شود و مو پس از چند ماه مجدداً در این ناحیه‌ها می‌روید. بااین حال آلوپسی گاهی تا چند سال دوام دارد و رویش مجدد مو گاهی هرگز رخ نمی‌دهد.

ناحیه‌ های طاسی بزرگ می شود، به یکدیگر می‌پیوندد و الگوهای غیرطبیعی ریزش مو شکل می‌گیرد. موهای کوتاه به بلندی چند میلی‌متر از پوست سر غالباً در لبه‌های ناحیه‌های رو به گسترش طاسی دیده می شود که در اصطلاح “علامت تعجب” نامیده می شود.

ریزش مو عموماً روی پوست سر دیده می شود، البته در هر نقطه‌ای از بدن احتمال بروز آلوپسی وجود دارد. این بیماری در اکثر بیماران از حالت طاسی ناحیه‌ای فراتر نمی‌رود؛ اما گاهی گسترده می شود. تمام موی سر تعداد انگشت شماری از بیماران نیز می‌ریزد که از آن با اصطلاح “آلوپسی توتال” یاد می شود، گاهی نیز تمام موی سر و بدن می‌ریزد که “آلوپسی یونیورسال” نام دارد.

تشخیص آلوپسی آره آتا

آلوپسی با توجه به ظاهر ریزش مو تشخیص داده می شود. متخصص الگوی اصلی ریزش مو را تعیین می‌کند، برای مثال ناحیه‌های هموار طاسی با موهای کوتاه و شکسته در اطراف نشانه آلوپسی است.

نمونه‌برداری (ارسال نمونه بافتی گرفته شده به آزمایشگاه) غالبا لازم نیست. انجام آزمایش خون جهت تشخیص بیماری تیروئید یا کم خونی خطرناک توصیه می شود.

درمان آلوپسی آره آتا

درمان تمام موارد ریزش موی سکه ای ضروری نیست، موی بسیاری از بیماران مبتلا به طاسی ناحیه‌ای محدود خود به خود مجدداً می‌روید.

روش‌ های متفاوتی برای درمان آلوپسی وجود دارد، البته آلوپسی قابل معالجه نیست. همان طور که قبلاً اشاره شد اکثر بیماران در آینده نیز دوره‌های ریزش مو را تجربه می‌کنند.

کورتیکواستروئید: کورتیکواستروئیدها، با نام آشنای استروئید، داروهای ضدالتهابی می باشند که برای درمان آلوپسی آره آتا به کار برده می‌شوند. این دارو به صورت آمپول، به صورت موضعی (کرم یا لوسیون) یا به شکل خوراکی استفاده می شود.

کورتیکواستروئید تزریقی: تزریق کورتیکواستروئید غالباً برای بزرگسالانی توصیه می شود که ناحیه‌های طاسی مجزا روی پوست‌شان وجود دارد. این دارو مستقیماً در ناحیه آسیب دیده تزریق می شود تا رویش مجدد مو را تحریک کند. رویش مجدد مو شش تا هشت هفته زمان می‌برد، تزریق هر چهار تا شش هفته یک بار تا زمان کامل شدن رویش مو تکرار می شود. ناحیه طاسی در صورت لزوم قبل از درمان با کرم بی‌حس می شود تا درد ناشی از تزریق کاهش یابد.

کورتیکواستروئید موضعی: کورتیکواستروئید موضعی گاهی به عنوان جایگزین تزریق برای کودکان یا بزرگسالانی تجویز می شود که نمی‌توانند تزریق را تحمل کنند. کرم تجویز شده غالبا به صورت روزانه روی ناحیه طاسی زده می شود.

این درمان نیز مانند روش تزریق برای بیمارانی با لکه‌های طاسی مجزا مناسب است. اما داروی موضعی برای اشخاصی با ریزش موی گسترده چندان نتیجه‌بخش نیست.

ماینوکسیدیل موضعی: ماینوکسیدیل موضعی، برای مثال روگین، که بدون نسخه قابل تهیه است، رشد مو را با طولانی کردن مرحله رشد فولیکول‌های مو افزایش می‌دهد و فولیکول‌های بیشتری را به تولید مو تحریک می‌کند.

سودمندی ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو با الگوی آقایان (آندروژنتیک) به اثبات رسیده است. استفاده از این دارو به بیماران مبتلا به آلوپسی نیز توصیه می شود. محلول ماینوکسیدیل غالبا دو بار در روز روی ناحیه کچلی زده می شود و به تنهایی یا در کنار دیگر درمان‌ها به کار برده می شود. رشد موی جدید در صورت موفقیت‌آمیز بودن درمان پس از ۱۲ هفته اتفاق می‌افتد. ماینوکسیدیل به بیماران مبتلا به ریزش موی سکه ای شدید یا ریزش تمام موی سر کمکی نمی‌کند.

ایمونوتراپی موضعی: ایمونوتراپی موضعی احتمالاً موثرترین درمان برای بیماران دچار طاسی گسترده یا مکرر محسوب می شود. در این تکنیک ماده‌ای مولد واکنش آلرژیک به ناحیه ریزش مو زده می شود. خارش، پوسته ریزی و تحریک غالباً رشد مجدد مو را در پی دارد، هرچند دلایل این تاثیرگذاری هنوز کاملاً مشخص نیست.

مزوتراپی

در مزوتراپی مقدار اندکی از مواد موجود در لایه درم پوست مستقیماً در پوست سر تزریق می شود، تا رویش مو در ناحیه طاسی و اطراف آن افزایش یابد. مزوتراپی امروزه در درمان سلولیت، کشیدن و سفت کردن پوست شل و افتاده، جوانسازی پوست، از بین بردن جای زخم و ریزش موی ناشی از عوامل مختلف از جمله طاسی سکه ای کاربرد دارد.

کاشت مو پی‌آرپی (PRP)

برای درمان با پلاسمای سرشار از پلاکت یا پی آر پی مقدار اندکی خون از بیمار گرفته می شود و پلاسمای تغلیظ شده سرشار از پلاکت در ناحیه مورد نظر تزریق می شود. اکثر ما با خاصیت انعقادکنندگی پلاکت آشنایی داریم، اما عملکرد پلاکت‌ها بسیار فراتر از تشکیل لخته است. پلاکت پس از فعال شدن سیتوکین ترشح و عامل‌های رشد ترشح می‌کند و مانند بخشی ضروری از فرایند التیام بخشی زخم عمل می‌کند.

رویکردهای زیبایی در مورد آلوپسی و کاشت مو

بانوان دچار ریزش موی سکه ای گسترده غالبا ترجیح می‌دهند از کلاه گیس یا کاشت مو مصنوعی استفاده کنند. داشتن کلاه گیسی زیبا و طبیعی برای بسیاری از بانوان و کودکان مهم است، البته تهیه کلاه گیس مرغوب هزینه بالایی را نیز دربردارد. موی کلاه گیس را می‌توان مانند موی طبیعی به صورت دلخواه کوتاه کرد و حالت داد و با نوار چسب دو طرفه یا روکش خلأ به پوست سر متصل کرد.

در مقابل آقایان ترجیح می‌دهند موی سر را کاملاً بتراشند و کمتر به استفاده از کلاه گیس و کاشت موی مصنوعی علاقه نشان می‌دهند. تاتوی موقت نیز برای زیباتر کردن ابروهای کم پشت پیشنهاد می شود. کاشت مژه نیز انتخابی برای بیمارانی است که از ریزش مژه خود ناراحت می باشند.