فیناستراید (با نام‌ های تجاری پروسکار، پروپشیا) فرم کلی داروی ریزش مو «پروپشیا» است.‌ فیناستراید و پروپشیا به یک اندازه در جلوگیری از ریزش موها و کمک به رشد دوباره آن‌ها تأثیر دارند.

شرح دارو

فیناستراید از تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (DHT) در بدن جلوگیری می‌کند. DHT در بروز هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) نقش دارد.

از فیناستراید (پروپشیا) برای درمان ریزش موی الگوی آقایان استفاده می‌ شود. از فیناستراید (پروسکار) برای درمان علائم هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات در مردان مبتلا به بزرگی پروستات استفاده می شود.

مکانیزم اثر فیناستراید برای پیشگیری از ریزش مو چگونه است؟

ریزش موی ناشی از طاسی الگوی آقایان زمانی رخ می‌دهد که هورمونی به اسم DHT (دی هیدروتستوسترون) از رسیدن مواد مغذی حیاتی مورد نیاز فولیکول‌ها به آن‌ها جلوگیری می کند. فیناستراید مانع از تولید DHT شده و از این طریق از فولیکول ‌های مو محافظت می‌کند. کاهش DHT می‌تواند باعث توقف ریزش موی ناشی از طاسی الگوی آقایان شده و حتی به رشد دوباره موها کمک کند.

فیناستراید سطح DHT خون و پوست سر را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد و تصور می شود که تأثیر دارو نیز به همین خاطر باشد. مصرف ۱ میلی‌گرم فیناستراید در روز باعث کاهش سطح DHT خون تا ۷۰% شده اما سطح تستوسترون خون را تا حدود ۱۰% افزایش می‌دهد، که البته این مقدار در محدوده نرمال قرار دارد.

نحوه مصرف فیناستراید

فیناستراید، به صورت یک قرص در روز، همراه با غذا یا به تنهایی، مصرف می شود. برای رسیدن به نتیجه باید فیناستراید را به طور مرتب مصرف کنید. همچنین توصیه می شود مصرف قرص فیناستراید را در برنامه کارهای روزانه خود بگنجانید تا مطمئن شوید آن را فراموش نمی‌کنید. برای مثال، قرص را هر روز در یک زمان معین مصرف کنید، مثلاً صبح‌ها یا شب‌ها قبل از خواب. روزانه بیش از یک قرص مصرف نکنید زیرا این کار تأثیر دارو را زیاد نکرده و حتی برایتان مضر خواهد بود.

برای آنکه تأثیر فیناستراید در جلوگیری از ریزش موها و رشد دوباره آن‌ها به طور دقیق قابل ارزیابی باشد، می‌بایست دارو را یک سال یا بیشتر مصرف کرده باشید. البته، در طول شش ماه اول موهای موجود کمی کم پشت می‌شوند. گاهی اوقات دلیل این امر این است که ریزش مو در حال پیشرفت بوده و اثرگذاری فیناستراید هنوز شروع نشده است، در برخی موارد نیز دلیل آن ریزش یک سری موهای مینیاتوری شده است که البته ریزش آن‌ها جا را برای رشد موهای جدید و سالم باز می‌کند. صبور بودن در طول این دوره خیلی مهم است. همچنین، باید مصرف دارو را دست کم یک سال ادامه بدهید تا هم شما و هم پزشکتان بتوانید تأثیر آن را ارزیابی کنید.

میزان تاثیرات فیناستراید در پیشگیری از ریزش مو

تحقیقات بالینی انجام شده نشان داد که فیناستراید در ۹۰% مردان مبتلا به طاسی الگوی آقایان تأثیر مثبت دارد. به طوری که بعد از ۵ سال مصرف، در ۴۸% مردان افزایش رشد مو مشاهده شد و ۴۲% نیز هیچگونه ریزش مویی نداشتند، اما ۱۰% باقیمانده دچار ریزش مو شده بودند. در مقابل، ۶% از مردان درمان شده با دارو نما افزایش رویش مو داشتند و ۱۹% نیز هیچگونه ریزش موی جدیدی را گزارش ندادند در حالی که ریزش موی ۷۵% باقیمانده همچنان ادامه داشت.

دو سوم مردانی که فیناستراید را به طور صحیح مصرف می‌کنند موهایشان دوبارهاً رشد می‌کند. البته این دارو برای کنترل ریزش مو است نه درمان قطعی آن، پس اگر می‌خواهید نتایج به دست آمده حفظ شوند باید به مصرف آن ادامه دهید. فیناستراید بیشتر برای مردانی مؤثر است که دچار طاسی خفیف تا متوسط الگوی آقایان هستند.

چقدر طول می‌کشد تا اثر فیناستراید آغاز شود؟

نتایج درمان فوراً قابل مشاهده نیستند. عموماً، اولین آثار دارو بعد از مصرف روزانه یک قرص به مدت ۳ تا ۶ ماه مشاهده می‌شوند. البته برای آنکه بتوانید از مؤثر بودن فیناستراید مطمئن شوید باید مصرف آن را تا یک سال ادامه دهید. توجه داشته باشید که حتی اگر بهترین نتیجه ممکن را به دست آوردید نیز برای حفظ آن باید مصرف دارو را ادامه دهید.

آیا فیناستراید ریزش مو را به طور قطع درمان می‌کند؟

همانطور که پیشتر گفته شد، فیناستراید عارضه را کنترل می‌کند نه درمان. اگر مصرف فیناستراید را متوقف کنید، هورمون DHT که عامل ریزش مو است، بعد از مدتی دوباره به سطحی می‌رسد که می‌تواند باعث ریزش مو شود. برای پایین نگه‌داشتن سطح DHT باید مصرف روزانه فیناستراید را ادامه بدهید. با مصرف فیناستراید به این شکل، ۹۰% احتمال دارد که ریزش مویتان تا آخر متوقف شده و حتی موهایی که قبلاً ریخته‌اند نیز دوباره رشد کنند.

عوارض فیناستراید

مراقبت ها

در صورت داشتن حساسیت به فیناستراید یا هرگونه آلرژی دیگری، قبل از مصرف آن موضوع را به پزشک یا مسئول داروخانه اطلاع دهید. این محصول حاوی برخی ترکیبات غیرفعال است که می‌توانند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگری شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد از مسئول داروخانه سؤال کنید.‌

قبل از مصرف این دارو، در صورت داشتن مشکلاتی از قبیل بیمارهای کبدی، سرطان پروستات، هرگونه عفونت، مشکلات ادراری و یا هر مشکل پزشکی دیگری که در گذشته داشته یا اکنون دارید، موضوع را با پزشک یا مسئول داروخانه در میان بگذارید. کودکان نباید از فیناستراید استفاده کنند. این دارو از طریق پوست نیز قابل جذب است. به همین دلیل، در صورت شکسته یا کنده شدن لایه پوششی قرص یا خرد شدن خود قرص، زنان باردار یا زنانی که قصد باردار شدن دارند می‌بایست از دست زدن به آن خودداری کنند. قرار گرفتن پسران در حال رشد در معرض فیناستراید می‌تواند منجر به اختلالات تناسلی در این کودکان شود. فیناستراید برای مصرف خانم ها توصیه نشده و استفاده از آن در دوران بارداری ممنوع است. اگر باردار شده یا احتمال می‌دهید که باردار شده‌اید موضوع را سریعاً به پزشکتان اطلاع دهید. البته، از آنجا که این دارو معمولاً برای زنان تجویز نمی شود، استفاده از آن در دوره بارداری یا شیردهی بعید به نظر می‌رسد. در صورت داشتن هرگونه پرسشی در مورد دارو با پزشکتان مشورت کنید.

عوارض فیناستراید

فیناستراید نیز مانند همه داروها با ریسک‌ها و برخی عوارض احتمالی همراه است، اما تعداد بسیار کمی از مردان، هنگام مصرف این دارو به این مشکلات دچار می‌شوند. برای مثال، گاهی اوقات مردانی که فیناستراید مصرف می‌کنند، دچار کاهش قوای جنسی یا مشکلات انزال می‌شوند. همچنین، راش یا حساس شدن اطراف نوک پستان‌ها نیز برای برخی مردان رخ می‌دهد.

جایگزین ‌های فیناستراید

– روگین (که ماده فعال آن ماینوکسیدیل است) لوسیونی است که روزی دو بار روی پوست سر مالیده می شود. تأثیر این دارو کمتر از فیناستراید بوده و نیازی به نسخه پزشک ندارد. جدا از پروپشیا/ فیناستراید، روگین تنها دارویی ریزش مویی است که انجمن متخصصان پوست و موی انگلستان موافق استفاده از آن است.

– کلاه گیس ریزش مو را درمان نمی‌کند اما آن را به خوبی پنهان می‌کند. کلاه گیس‌های جدید ظاهری بسیار طبیعی داشته و از اکثر درمان‌ها ارزان‌تر هستند. البته ریزش مو همچنان ادامه خواهد داشت.

– کاشت مو طبق تحقیقات بالینی انجام شده در ۹۵% از موارد مؤثر است اما به شدت گران بوده و تضمینی هم برای موفقیت آن وجود ندارد.